Jednym z głównych obszarów działalności Polskiego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa jest poszukiwanie i wydobycie gazu ziemnego oraz ropy naftowej. Zakłady spółki – kopalnie, ośrodki zbioru gazu, odwierty i inne instalacje – działają w 10 województwach, choć wydobycie koncentruje się przede wszystkim w zachodniej i południowo-wschodniej Polsce. Z prowadzeniem działalności wydobywczej na danym terenie wiąże się konieczność wnoszenia opłat na rzecz miejscowych samorządów, przede wszystkim tzw. opłaty eksploatacyjnej oraz podatku od nieruchomości.
Zgodnie z informacjami zawartymi w raporcie "Wspólne korzyści. Wspólny rozwój", opracowanym na zlecenie PGNiG przez ośrodek analityczny SpotData, w latach 2009-2018 spółka zapłaciła ok. 39 mld zł podatków, z czego 2,3 mld zł trafiło bezpośrednio do budżetów samorządów. Z opublikowanego w grudniu 2020 roku opracowania wynika, że w związku z działalnością wydobywczą, PGNiG przekazuje do budżetów samorządów średnio około 200 mln zł rocznie. Najnowsze dane pokazują, że mimo utrudnień spowodowanych pandemią COVID-19, poziom ten został utrzymany. W 2020 roku, kwota płatności na rzecz samorządów z tytułu opłaty eksploatacyjnej i podatku od nieruchomości związanego z infrastrukturą wydobywczą wyniosła 204 mln zł. Ponad 160 mln zł to środki przekazane do gmin.
Paweł Majewski
prezes zarządu PGNiG SA
Pandemia niewątpliwie wpłynęła na warunki prowadzenia biznesu. Wiele firm było zmuszonych zrewidować plany inwestycyjne lub ograniczyć swoją działalność. Dla PGNiG skutki COVID-19 nie były aż tak dotkliwe, co pozwoliło nam realizować nasze cele, również te podstawowe, związane ze stabilnym utrzymaniem poziomu wydobycia ropy i gazu. W konsekwencji wpływy, jakie otrzymały samorządy dzięki prowadzonej przez nas eksploatacji węglowodorów, także pozostały stabilne.
Regularne i stałe wpłaty ze strony PGNiG pozwalają bezpiecznie planować i realizować długofalowe inwestycje. W efekcie, jak wykazali autorzy raportu "Wspólne korzyści. Wspólny rozwój", obecność spółki przekłada się na poprawę jakości życia mieszkańców. Przykładowo, w gminach o liczbie ludności do 5 tys., w których PGNiG prowadzi działalność wydobywczą, wydatki na edukację w przeliczeniu na osobę są wyższe nawet o 9 proc. w porównaniu do samorządów, w których spółka nie jest obecna. Wyraźnie większa różnica widoczna jest w transporcie, gdzie wydatki na ten cel są wyższe o niemal 80 proc. Wyższe są też wydatki inwestycyjne – przeciętna mała gmina, w której PGNiG prowadzi wydobycie, wydaje na inwestycje 1265 zł w przeliczeniu na mieszkańca, podczas gdy w innych gminach wartość ta wynosi 1052 zł (o 17 proc. mniej). Gminy, których budżety zasilane są z podatków PGNiG, przeznaczają także znacznie więcej środków na bezpieczeństwo publiczne, utrzymanie zieleni oraz ochronę powietrza i klimatu. W tym ostatnim obszarze różnice sięgają nawet 200 proc. W przypadku większych samorządów, korzyści związane z działalnością spółki, widoczne są w tzw. miękkiej infrastrukturze, sprzyjającej budowaniu kapitału ludzkiego, m.in. kulturze i sporcie.
Paweł Majewski
prezes zarządu PGNiG SA
Eksploatacja złóż ropy i gazu to działalność długoterminowa. W niektórych gminach jesteśmy obecni od kilkudziesięciu lat. To sprzyja budowaniu bliskich, wręcz sąsiedzkich relacji, ale zapewnia również samorządom pewien komfort przy planowaniu budżetów dzięki pewności wpływów od PGNiG.
Opłatą na rzecz samorządów, która jest bezpośrednio związana z pozyskiwaniem surowców, jest opłata eksploatacyjna. Jej wysokość jest uzależniona od wielkości wydobycia. Jak podaje PGNiG, w ubiegłym roku spółka wpłaciła z tego tytułu prawie 128 mln zł, zasilając budżety ponad 250 jednostek samorządu terytorialnego. Największymi beneficjentami były samorządy województwa wielkopolskiego, których budżety zasiliło łącznie ok. 55 mln złotych. Z kolei z tytułu podatku od nieruchomości związanych z działalnością wydobywczą spółki, gminy w których obecne jest PGNiG, otrzymały od spółki ponad 75 mln zł.
Aktywność PGNiG nie zawsze rzuca się w oczy i mieszkańcy często nie wiedzą, że w ich sąsiedztwie spółka prowadzi wydobycie. Tymczasem dzięki opłatom od tej działalności powstają place zabaw czy boiska, remontowane są lokalne drogi, odnawiane budynki komunalne, instytucje kultury poszerzają swoją ofertę dla mieszkańców.
Jak podaje spółka, w tym roku planowane jest uruchomienie wydobycia ropy i gazu z kolejnych, około 20 odwiertów. Każdy z nich to nowe źródło podatków i opłat zasilających budżety województw, powiatów i gmin. Inwestycje PGNiG będą obejmować także modernizacje i rozbudowę kopalń, budowę rurociągów oraz rozbudowę podziemnych magazynów gazu. Wszystkie te działania mają przyczynić się do zapewnienia stabilności procesu wydobycia oraz przynieść dalsze korzyści dla polskich samorządów.