Firma od 2005 r. używa autobusów zasilanych sprężonych gazem ziemnym. Początkowo było to 7 Jelczy 120, które są eksploatowane do tej pory. Obecnie w przedsiębiorstwie jest użytkowanych 30 autobusów gazowych, wśród których znajdują się wspomniane Jelcze z mieleckimi silnikami bazującymi na licencyjnej jednostce napędowej SW 680, zaadaptowane do zasilania gazowego przez firmę Mielec Diesel Gaz (systemy zasilania z mieszalnikiem). Ponadto we flocie MPK Radom używanych jest 13 Solarisów wyposażonych w silniki Iveco Cursor CNG zasilane za pomocą sekwencyjnego układu wtrysku gazu firmy Metatron. Większość Solarisów (12) stanowią autobusy krótkie (12 m), jeden jest autobusem przegubowym (18 m). Firma używa także gazowy autobus MAN wyposażony w fabryczną jednostkę napędową zasilaną za pomocą wtryskiwaczy zgromadzonych przed zespołem przepustnicy w formie tzw. „jeża”. Układ ten zastępuje tradycyjny mieszalnik, osiągając przy tym bardzo dobrą dokładność dawkowania paliwa gazowego.
Silniki Iveco i MAN spełniają wymagania emisyjne normy EEV. Oprócz pojazdów gazowych w firmie używa się 102 autobusów wyposażonych w tradycyjne, dieslowskie jednostki napędowe.
Fuchs w MPK Radom
Zróżnicowany tabor (autobusy gazowe i dieslowskie różnej generacji) wymagał dobrania odpowiedniej gamy środków smarnych (oleje silnikowe, przekładniowe, smary). Zadania tego podjęła się firma Fuchs Oil Corporation, niemiecki niezależny producent. Niezależność to bardzo ważna cechą tego dostawcy, która pozwala na produkowanie olejów w oparciu o najlepsze dostępne na rynku komponenty (bazy olejowe i pakiety dodatków), co pozwala osiągnąć wysokie parametry oferowanych produktów. Fuchs oferuje szeroki wachlarz środków smarnych, które są dedykowane do wielu specyficznych zastosowań.
Oprócz dostaw środków smarnych Fuchs w ramach współpracy z przewoźnikami oferuje również dodatkowe korzyści, przede wszystkim w postaci doradztwa technicznego w bardzo specyficznej branży jaką jest gospodarka olejowa. Współpraca rozpoczyna się od analizy potrzeb przewoźnika, która jest pochodną eksploatowanego w firmie taboru i wymagań producentów silników. Analizując te wymagania i biorąc pod uwagę specyficzne warunki eksploatacji związane z miejscem użytkowania pojazdów (ukształtowanie terenu, natężenie ruchu, czy są to autobusy nowe, czy używane) dobiera się odpowiednie środki smarne.
Wybrane produkty są później poddawane testom w normalnych warunkach eksploatacji, w czasie których parametry olejów są ściśle monitorowane. Dzięki temu precyzyjnie określa się przebieg, jaki może uzyskiwać konkretna jednostka napędowa, pracując na danym oleju silnikowym. W przypadku MPK Radom, przy zachowaniu wszelkich wymagań lepkościowych i jakościowych, jakie zdefiniowali producenci silników, przebiegi pomiędzy wymianami oleju silnikowego w niektórych przypadkach wydłużono ponadczterokrotnie.
Pozwala to znacznie zredukować wydatki związane z zakupem środków smarnych oraz zredukować koszty robocizny związane z ich wymianą.
Bardzo istotny szczegół
W ramach współpracy z przewoźnikami Fuchs na bieżąco monitoruje parametry oleju silnikowego w poszczególnych pojazdach. Pobierane w trakcie eksploatacji, zwykle co 10 tys. km, próbki olejów są poddawane analizie w laboratorium firmy. Jest to bardzo cenny aspekt współpracy, który pozwala pośrednio monitorować stan techniczny silnika i dużo wcześniej reagować na różnego typu uszkodzenia.
Precyzyjne określenie w czasie badania próbki oleju jego parametrów, a jeśli potrzeba również składu chemicznego, pozwala określić, jakie układy silnika działają nieprawidłowo. Przykładowo, podwyższona zawartość glikolu w oleju silnikowym świadczy o występującym przecieku cieczy chłodzącej silnik do układu olejenia, zwiększona zawartość oleju napędowego świadczy o niedomaganiach układu wtryskowego. Zwiększona zawartość niektórych pierwiastków także może być sygnałem świadczącym o nieprawidłowej pracy jednostki napędowej. Zwiększona zawartość krzemu w oleju świadczy z kolei o nieszczelności w układzie dolotowym, a zawartość miedzi i ołowiu może świadczyć o nadmiernym zużyciu łożysk ślizgowych.
Silniki gazowe
Specyficzną pod względem wymagań w stosunku do oleju silnikowego grupą autobusów są pojazdy napędzane silnikami zasilanymi sprężonym gazem ziemnym.
Jak wiadomo, jednostki napędowe autobusów komunikacji miejskiej pracują w szczególnie trudnych warunkach. Występujące co chwilę przyspieszenia i hamowania (specyfika eksploatacji w ruchu miejskim) powodują, że silniki są poddawane szczególnie wysokim obciążeniom. Trudne warunki eksploatacji w połączeniu z zastosowaniem gazu ziemnego jako paliwa silnikowego jeszcze bardziej podnoszą poprzeczkę wymagań dla oleju silnikowego.
Warunki panujące w silniku zasilanym CNG
Gaz ziemny charakteryzuje się przewlekłym procesem spalania. Jeśli dodamy do tego wyższą temperaturę spalania oraz brak efektu chłodzenia w wyniku odparowania ciekłego paliwa w kanałach dolotowych czy komorach spalania, mamy obraz zwiększonego obciążenia cieplnego silnika, szczególnie głowicy oraz umieszczonych w niej gniazd zaworowych oraz zaworów.
Podwyższone temperatury w komorach spalania sprzyjają również tworzeniu związków azotu.
Wysoka temperatura wpływa niekorzystnie również na pierścienie tłokowe, szczególnie te stykające się bezpośrednio z gazami spalinowymi.
W silnikach o dużym przebiegu, w których występują większe nieszczelności w układzie tłokowo-korbowym, dochodzi do przedmuchów spalin do skrzyni korbowej. Kontakt spalin z olejem silnikowym powoduje przechodzenie do niego kwaśnych substancji, które przyczyniają się do przyspieszenia korozji wnętrza silnika, szczególnie stopów stosowanych w łożyskach ślizgowych silnika.
Z uwagi na wymienione specyficzne cechy silników zasilanych gazem ziemnym, w układach smarowania tych jednostek napędowych stosowane są specjalne oleje silnikowe, które muszą uwzględniać wszystkie aspekty eksploatacji takiego silnika.
Występujące w silnikach zasilanych gazem ziemnym wysokie temperatury wymagają od oleju dużej odporności na utlenianie, szczególnie w cienkich warstwach (film olejowy na tulejach cylindrowych, w łożyskach ślizgowych), niskiej zawartości popiołów siarczanowych, które odpowiadają za odkładanie się w komorach spalania osadów wysokotemperaturowych (laków). Mogą one ograniczać możliwość ruchu pierścieni tłokowych, a nagromadzone na denku tłoka czy jego koronie (część pomiędzy pierwszym pierścieniem uszczelniającym a krawędzią denka) mogą być przyczyną powstawania samozapłonów.
CNG-LNG.pl to portal, w którym piszemy o zastosowaniu paliw metanowych w różnych gałęziach gospodarki. Publikujemy najnowsze informacje, relacje z najważniejszych wydarzeń i patronujemy imprezom branżowym i konferencjom.