Badania parametrów oleju

fot. FuchsLaboratorium olejowe

Silniki gazowe

Specyficzną pod kątem monitorowania właściwości oleju grupą silników są stacjonarne jednostki napędowe, najczęściej zasilane gazem wysypiskowym, czy biogazem czyli paliwami o nieco niższej niż w przypadku gazu ziemnego zawartości metanu. W takich silnikach monitoring oleju jest wymagany przez ich producentów.

Własności fizyczne

Monitoringiem objęte są właściwości fizyczne oleju np. lepkość kinematyczna. Parametr ten odzwierciedla współczynnik tarcia wewnętrznego w cieczy, a jego wartość mówi o szybkości płynięcia oleju w silniku.

Innym wyznaczanym w laboratorium parametrem olejów dla silników gazowych jest wskaźnik lepkości, mówiący jak bardzo będzie zmieniać się lepkość oleju w zależności od temperatury. Im wyższa wartość wskaźnika lepkości tym olej jest lepszy. Wykazuje wtedy małe zmiany lepkości w zależności od temperatury otoczenia, charakteryzując się niewielkim czasem dopłynięcia do najdalszych smarowanych z wykorzystaniem układu olejenia węzłów tarcia silnika.

Jak widać parametry fizyczne oleju maja bardzo istotny wpływ na trwałość filmu olejowego w zróżnicowanych warunkach pracy silnika.

fot. FuchsLaboratorium olejowe

Zanieczyszczenia zmieniające właściwości

Równie ważna jak parametry fizyczne jest także zawartość różnych zanieczyszczeń (stałych i ciekłych) w oleju, ponieważ odpowiadają one także za płynięcie oleju w silniku. W tym celu ocenia zdolność do oleju do pienienia się czy odporność na działanie wody.

Parametry chemiczne

Ocenie podlegają także parametry chemiczne olejów, które odpowiadają za ich odporność na działanie różnych agresywnych produktów spalania.

Jednym z podstawowych parametrów chemicznych oleju jest całkowita liczba zasadowa (TBN - Total Base Number). Określa ona zdolność oleju do neutralizacji kwaśnych produktów pochodzących ze spalania paliwa w silniku czy też powstających w wyniku procesów starzenia oleju. Wartość TBN jest bardzo wysoka dla oleju świeżego. Jej monitorowanie w okresie eksploatacji pozwala na określenie granicznej i bezpiecznej jego wartości w konkretnym zastosowaniu. Często wartość tego parametru decyduje o przedłużeniu, bądź skróceniu przebiegu do wymiany oleju silnikowego.

Monitoruje się także proces starzenia oleju, który postępuje w wyniku jego eksploatacji na skutek występowania trzech procesów: oksydacji czyli przyłączania tlenu do zawartych w oleju węglowodorów, sulfatyzacji (przyłączanie związków siarki) oraz nitracji (przyłączanie związków azotu). Monitoring zawartości tych związków w oleju pozwala określić stopień jego zestarzenia.

Podsumowanie

Silniki zasilane gazem, szczególnie ziemnym, czy wysypiskowym wymagają stosowania specjalnych środków smarnych o niewielkiej zawartości popiołów siarczanowych. Dzięki temu w warunkach podwyższonej temperatury w silniku zmniejsza się skłonność do tworzenia osadów wysokotemperaturowych oraz zwiększa trwałość układów katalitycznego oczyszczania spalin. Zalecany przez niektórych producentów monitoring właściwości oleju w okresie eksploatacji silnika pozwala na wczesne wychwycenie pierwszych oznak zużycia elementów, celem zapobieżenia awarii jednostki napędowej.