Fiat Ducato - Natural(ny) Power

Gama oferowanych na Ducato furgonów obejmuje 8 różnych pojemności przestrzeni ładunkowej (8-17 m³). Jak podaje producent, uwzględniając różne kombinacje nadwozia, silnika i rozstawu osi użytkownik może wybierać spośród około 2000 wersji nadwoziowych przeznaczonych do transportu towarów, przewozu osób oraz pojazdów do adaptacji i zabudowy.

fot. gazeo.plTestowy Fiat Ducato Natural Power miał ładownię o pojemności 15 m3

Model Natural Power jest oferowany jako furgon, furgon przeszklony lub częściowo przeszklony, w 22 różnych wersjach, obejmujących dwa rozstawy osi (L3 - 3450 i L4 - 4035 mm). Dłuższy także w wersji przedłużonej (z wydłużonym tylnym zwisem). Użytkownik może wybrać samochód w dwóch wysokościach nadwozia (dach wysoki - H2 lub super wysoki - H3) i dwóch wersjach dopuszczalnej masy całkowitej - 3,5 i 4 t.

Nowe Ducato Natural Power jest dostępne w gamie pojazdów Fiat Professional od maja 2011 r. Od tego czasu w układzie napędowym samochodu stosowany jest silnik, który od wielu lat z powodzeniem stosuje Iveco w zasilanym gazem modelu Daily.

Pojazd testowy był furgonem L4H2 o rozstawie osi 4035 mm, ze zwiększonym tylnym zwisem i wysokim dachem zapewniającym pojemność przestrzeni ładunkowej 15 m³. Samochód w wersji Natural Power jest jednak cięższy (o blisko 400 kg) od porównywalnych odmian dieslowskich i waży 2520 kg.

fot. gazeo.plKomora silnikowa Ducato Natural Power. Regulator ciśnienia gazu ziemnego Meta ND1 znajduje się za pompą hamulcową

Układ napędowy

Silnik Ducato to 4-cylindrowa, turbodoładowana jednostka napędowa o pojemności skokowej 2999 cm³ i wymiarach głównych 95,8 x 104 mm (średnica cylindra x skok tłoka). W układzie rozrządu pracują po 4 zawory w każdym cylindrze, które są napędzane przez 2 wałki rozrządu zamontowane na głowicy.

Silnik na gazie osiąga moc 100 kW (136 KM) w zakresie 2750-3500 obr./min. oraz maksymalny moment obrotowy 350 Nm dostępny od 1500 obr./min. Takie parametry pozwalają na osiągnięcie prędkości maksymalnej 159 km/h i przyspieszenia do 100 km/h w czasie 13,9 s.

fot. gazeo.plNiewielki zbiornik benzyny znajduje się w przedniej części pojazdu, przed tłumikiem układu wydechowego

Jednostka napędowa jest homologowana na jednym paliwie (gazie ziemnym). Benzynowy układ zasilania jest traktowany jako rezerwowy, umożliwiający dojechanie do stacji sprężania gazuziemnego po wyczerpaniu zapasu CNG. Zbiornik benzyny ma zatem niewielką pojemność (14,5 l, przy poziomie 8 l zaświeca się rezerwa). Wystarcza on na pokonanie dystansu do 100 km. Moc przy zasilaniu benzyną jest ograniczona do 100 KM, a prędkość maksymalna do 90 km/h.

Silnik współpracuje ze skrzynią biegów o 6 przełożeniach, które zapewniają wysoką elastyczność układu napędowego, typową dla silników o zapłonie samoczynnym. Odpowiednio dobrane przełożenie 6. biegu gwarantuje stosunkowo niskie obroty silnika przy prędkościach „przelotowych”. Przy prędkości około 100 km/h (na 6. biegu) silnik ma 2000 obrotów.

Elastyczność Ducato z gazową jednostką napędową wyrażona czasem przyspieszenia na piątym biegu od 60 do 100 km/h wynosi 10,1 s, a przełożenia stosowane w układzie napędowym pozwalają na pokonywanie wzniesień o nachyleniu do 21,5 %.

Liczbowe parametry elastyczności układu napędowego potwierdzają się w praktyce, szczególnie w czasie miejskiej eksploatacji, do której samochód jest stworzony. Kierowca po rozpędzeniu pojazdu nie musi zbyt często sięgać do dźwigni zmiany biegów.

Gazowy układ zasilania

Jak w każdym Fiacie z gamy Natural Power, również w Ducato zastosowano sekwencyjny układ wtrysku gazu dostarczany przez firmę Metatron.

fot. gazeo.plW Ducato Natural Power stosuje się regulator ciśnienia Meta ND1

Za redukcję ciśnienia odpowiedzialny jest jednostopniowy regulator Meta ND1 o konstrukcji tłokowej. Ciśnienie jest redukowane w cylindrycznej komorze, której objętość jest regulowana ruchomym tłokiem. Jego wartość jest obniżana z 20 do około 0,6-0,9 MPa. Pod takim ciśnieniem paliwo gazowe trafia do listwy wtryskowej, skąd przez sekwencyjnie pracujące wtryskiwacze jest kierowane do kanałów dolotowych poszczególnych cylindrów.

Silnik cały czas, łącznie z rozruchem i fazą nagrzewnia, pracuje na gazie ziemnym. Kierowca nawet gdyby chciał nie jest w stanie wymusić przełączenia na benzynę. O tym decyduje sterownik gazowego układu zasilania, który śledząc poziom CNG w butlach (jego zmniejszające się w trakcie zużywania ciśnienie) w końcowej fazie przełącza silnik na zasilanie benzyną. Użytkownik jest o tym fakcie informowany zaświeceniem piktogramu z dystrybutorem benzyny na tablicy przyrządów. Wcześniej informacja o kończącym się zapasie gazu ziemnego (pulsujący wskaźnik poziomu gazu) jest powtarzana dwukrotnie. Pierwszy raz kiedy zostało zużyte 4/5 CNG. Drugie ostrzeżenie poprzedza przełączenie się silnika na zasilanie benzyną.

System zasilania gazowego sprawował się bez zarzutu. Trochę dziwnym na początku wydawał się brak możliwości ręcznego wymuszenia pracy silnika na benzynie. Strategia działania systemu gazowego, który jest podstawowym źródłem zasilania silnika (na tym paliwie jest on homologowany) jest jednak przede wszystkim nastawiona na ograniczenie emisji szkodliwych składników spalin. Każde przełączenie silnika na benzynę zwiększa poziom emisji, dlatego pracę na benzynie ograniczono do sytuacji kiedy w zbiornikach nie ma gazu. Początkowo może to być dla użytkownika trochę zaskakujące, ale dzięki temu samochód zawsze zachowuje swój ekologiczny charakter, a koszty eksploatacji są ograniczone do absolutnego minimum, co z pewnością jest korzystne dla środowiska i portfela właściciela.

fot. FiatRozmieszczenie elementów gazowego i benzynowego (pomocniczego) układu zasilania

Zbiorniki gazu

Paliwo gazowe w Ducato Natural Power jest przechowywane w pięciu zbiornikach umieszczonych w poprzek pod podłogą ładowni. Mają one łączną pojemność geometryczną 220 l (2 butle po 50 l - 8,5 kg CNG i 3 po 40 l - 6,8 kg CNG), co pozwala na zgromadzenie 49 m³ (37,4 kg) sprężonego do 20 MPa gazu ziemnego (CNG).

Każdy z pięciu zbiorników jest wyposażony, zgodnie z przepisami w odpowiednią armaturę (zawór zespolony), który zawiera: zawór nadciśnieniowy działający po osiągnięciu ciśnienia 33 MPa, zawór ogniowy (topikowy) otwierający się po osiągnięciu przez zbiornik temperatury 110°C, zawór nadmiernego wypływu znajdujący się w części zaworu zespolonego wkręconej w zbiornik, dzięki czemu działa nawet po uszkodzeniu części zewnętrznej zaworu (np. w czasie wypadku) oraz zawory robocze: ręczny, sterowany pokrętłem i elektromagnetyczny, otwierany automatycznie w czasie rozruchu silnika.

Zbiorniki gazu są bardzo ciężkie (samochód w wersji CNG waży 2520 kg). Jednak ich umieszczenie pod podłogą ładowni nie wpływa na prowadzenie samochodu (położenie środka ciężkości). Nie ograniczają one także funkcjonalności nadwozia. Ładownia wersji Natural Power jest taka sama jak w dieslowskich odmianach Ducato.