Econic - pojazdy specjalne Mercedes-Benz

Przebiegi międzyobsługowe Econica zasilanego olejem napędowym są podobne jak Axora i wynoszą 60 tys. km w ruchu miejskim, 30 tys. km w ciężkich (bardziej intensywnych) warunkach pracy, a przy eksploatacji autostradowej nawet 100 tys. km. Układ sterowania silników umożliwia parametryzację ich pracy, tzn. np. ograniczenie maksymalnej prędkości obrotowej w celu uzyskania małych prędkości jazdy koniecznych w przypadku niektórych zastosowań (np. zamiatarka).

fot. TTMTransport - Technika Motoryzacyjna

Szczególną odmianą Econica jest wersja NGT, zasilana sprężonym gazem ziemnym. Stosuje się w nim silnik o zapłonie iskrowym bazujący na konstrukcji OM 906, o zwiększonej do 6,88 dm³ pojemności skokowej (zwiększony do 106 mm skok tłoka). Silnik OM 906 LAG jest odprężony przez zmianę tłoków oraz zmiany w konstrukcji głowicy, która nadal ma po 3 zawory na cylinder. Jego stopień sprężania wynosi 10,5 (w silniku ZS 17,4). Silnik spełnia wymagania EEV, uzyskując moc maksymalną 205 kW (279 KM) przy 2200 obr./min oraz maksymalny moment obrotowy 1000 Nm przy 1400 obr/min. Jest to silnik jednopaliwowy, zasilany gazem w każdym stanie pracy, również w czasie rozruchu. W układzie zasilania jest wykorzystywany wielopunktowy wtrysk gazu, podawanego w okolice zaworów dolotowych poszczególnych cylindrów, przy ciśnieniu zmiennym w zakresie 0,3 do 0,83 MPa. Zapłon jest realizowany za pomocą indywidualnych dla każdego cylindra cewek i świec zapłonowych zamontowanych centralnie w komorach spalania. Masa silnika wynosi około 550 kg.

Do magazynowania sprężonego do 20 MPa metanu służą specjalne grubościenne stalowe butle, które w standardowym wykonaniu mają pojemność geometryczną 640 dm³ (8x80 dm³). Różne konfiguracje rozmieszczenia butli powodują, że ich maksymalna pojemność może wynosić do 1120 dm³. Ciekawą wersją jest podwozie ze zbiornikami umieszczonymi tylko po jednej stronie, o łącznej pojemności 560 dm³. Jest ono przeznaczone pod zabudowy wymagające wolnego miejsca w przestrzeni podwozia, np. do dystrybucji paliw czy zbiórki mleka, w których z jednej strony występuje duża szafa armaturowa. Stosowane zbiorniki gazu umożliwiają osiąganie przebiegów do 400 km. Podwozie w odmianie NGT jest cięższe od wyposażonego w silnik o ZS około 1000 kg z uwagi na zamontowanie ciężkich butli na CNG.

W fazie prób i certyfikacji jest również inny sposób magazynowania gazu ziemnego w Econicu. Gaz ziemny w postaci skroplonej LNG (Liquified Natural Gas) zajmuje znacznie mniej miejsca w przestrzeni podwozia, a sam zbiornik (niestety znacznie droższy) ma mniejszą masę. Standardowe 8 zbiorników CNG, umieszczonych na po obu stronach podwozia, ma masę 1000 kg i pozwala na zgromadzenie 90 kg gazu (łącznie 1090 kg). W zależności od warunków eksploatacji, taki zapas paliwa pozwala na przejechanie od 200 do 400 km. Dwa zbiorniki LNG o łącznej pojemności 657 dm³ i masie 768 kg umożliwiają zatankowanie 235 kg skroplonego gazu ziemnego. Przy masie zatankowanych zbiorników 1003 kg pojazd jest w stanie przejechać 800-1000 km, czyli dwukrotnie dalej niż w przypadku CNG.

fot. TTMTransport - Technika Motoryzacyjna

Do zasilania silników Econica NGT można używać zarówno gazu o wysokiej, jak i niskiej zawartości metanu (H-gas i L-gas). Minimalna liczba metanowa paliwa gazowego musi być utrzymana na poziomie 75 (liczba metanowa jest miarą odporności paliwa gazowego na spalanie stukowe, podobnie jak liczba oktanowa w benzynie, i odpowiada udziałowi objętościowemu metanu w wzorcowej mieszaninie metanu, który ma liczbę metanową 100, z wodorem o liczbie metanowej 0). Dopuszczalne jest również używanie biogazu.

Przedstawiciele MB podkreślali znane zalety gazu jako paliwa, tzn. bardziej „miękką” pracę silnika (wolniejsze narastanie ciśnienia w komorach spalania), dzięki czemu jest on znacznie cichszy. Jest to niezwykle istotne dla służb miejskich, operujących często w bardzo wczesnych godzinach porannych. Kolejną zaletą jest gazowy stan skupienia paliwa, które nie wymywa filmu olejowego z gładzi cylindrowej. W silnikach zasilanych paliwami ciekłymi następuje zwiększone zużycie złożenia tłok-cylinder w fazie rozruchu, przy niskich temperaturach otoczenia, kiedy paliwo kondensuje na ściankach cylindra. Silnik zasilany paliwem gazowym ma trwałość porównywalną z silnikami o zapłonie samoczynnym, chociaż ww. cechy powinny teoretycznie ją zwiększać. Silniki NGT wykazują również zmniejszony przebieg międzyobsługowy z uwagi na dużą zawartość pary wodnej w spalinach. Wymiana oleju i filtra olejowego powinna być wykonana co 30 tys. km lub po 600 godzinach pracy. Po takim przebiegu wymienia się również świece zapłonowe. Pojazd wymaga również przeglądu kontrolnego w pierwszym okresie eksploatacji, po 1500 km.

W bieżącym roku oferta pojazdów Econic zostaje wzbogacona o ciągnik siodłowy 4x2 z gazowym układem napędowym NGT (jego pierwszy pokaz miał miejsce na targach RAI w 2007 r.). Masa całkowita zestawu z uwagi na stosowane silniki o ograniczonej mocy (w ruchu miejskim wystarczające) będzie wynosić 36 t. Pojazd jest dedykowany do transportu na niewielkie odległości (co wynika także pośrednio z możliwej do zmagazynowania ilości CNG) lub wręcz do transportu wewnętrznego na terenie dużych zakładów przemysłowych, gdzie komponenty są przewożone za pomocą naczep. Dzięki takiemu rozwiązaniu w znacznym stopniu można ograniczyć koszty transportu oraz poprawić „atmosferę” na terenie fabryki dzięki znikomej emisji toksycznych składników spalin, w tym najbardziej szkodliwych cząstek stałych.

fot. TTMTransport - Technika Motoryzacyjna

W zeszłym roku zaprezentowano także hybrydowe Econiki: Econic Blue Tec Hybrid z silnikiem ZS i NGT Hybrid z silnikiem gazowym. Pierwszy jeszcze w tym roku ma być przekazany użytkownikom do testów. Wykorzystuje dwa silniki: ZS o mocy 210 kW (286 KM) oraz elektryczny o mocy 44 kW. Ocenia się, że taki układ napędowy powinien ograniczyć zużycie paliwa o 30%. Econic NGT Hybrid, który jest w fazie koncepcyjnej, wykorzystuje silnik gazowy o mocy 205 kW (279 KM) oraz taki sam silnik elektryczny 44 kW. W obu pojazdach wykorzystano taką samą 10-przełożeniową zautomatyzowaną skrzynią biegów, a energia hamowania jest gromadzona w bateriach ogniw litowo-jonowych. Można przyjąć, że dzięki zastosowaniu gazu ziemnego koszty paliwa zostaną obniżone nawet o 60%.

Econic z napędem gazowym jest dostępny od 2002 r. Wersje 3-osiowe podwozia NGT są wyposażone wyłącznie w osie wleczone: zamontowane w przestrzeni ramy zbiorniki CNG nie pozwalają na montaż osi pchanej. Z uwagi na parametry silnika gazowego Econic NGT nie jest przystosowany do pracy w zestawie z przyczepą.